Supreme Court: સુપ્રીમ કોર્ટે શુક્રવારે એક મહત્વપૂર્ણ કેસની સુનાવણી દરમિયાન સ્પષ્ટ કર્યું છે કે, જો કોઈ પતિ તેની પત્નીને ઘરના ખર્ચનો હિસાબ રાખવા માટે એક્સેલ શીટ (Excel Sheet) બનાવવાનું કહે, તો તેને ક્રૂરતા ગણી શકાય નહીં. કોર્ટે ઉમેર્યું કે આવા કારણોસર પતિ વિરુદ્ધ ફોજદારી કાર્યવાહી શરૂ કરી શકાય નહીં.
શું હતો સમગ્ર મામલો?
જસ્ટિસ બી. વી. નાગરત્ના અને આર. મહાદેવનની બેન્ચે પત્ની દ્વારા પતિ વિરુદ્ધ નોંધાવવામાં આવેલી FIR રદ કરતા આ ટિપ્પણી કરી હતી. પત્નીએ આરોપ લગાવ્યો હતો કે તેનો પતિ તેને દરેક નાના-મોટા ખર્ચનો હિસાબ રાખવા અને એક્સેલ શીટ બનાવવા માટે મજબૂર કરે છે, જે માનસિક ક્રૂરતા સમાન છે.
કોર્ટે આ મામલે અવલોકન કર્યું કે:
-
ભારતીય સમાજમાં પુરુષો ઘણીવાર ઘરના નાણાકીય બાબતો પર નિયંત્રણ રાખવાનો પ્રયાસ કરતા હોય છે, પરંતુ આ બાબત ફોજદારી કેસનો આધાર બની શકતી નથી.
-
જ્યાં સુધી કોઈ ગંભીર શારીરિક કે માનસિક નુકસાન ન થયું હોય, ત્યાં સુધી આર્થિક દબદબાને ‘ક્રૂરતા’ની શ્રેણીમાં મૂકી શકાય નહીં.
કોર્ટની મહત્વની ટિપ્પણીઓ
સુપ્રીમ કોર્ટે વૈવાહિક વિવાદો પર ચિંતા વ્યક્ત કરતા કહ્યું કે:
-
વ્યવહારુ વાસ્તવિકતા: અદાલતોએ લગ્ન જીવનની રોજિંદી નાની-મોટી બાબતોને સમજવી જોઈએ. દરેક ઝઘડા કે અણબનાવને ક્રૂરતા માની લેવી ભૂલભરેલું છે.
-
કાયદાનો દુરુપયોગ: ફોજદારી કાર્યવાહીનો ઉપયોગ અંગત દુશ્મનાવટ કાઢવા અથવા બદલો લેવાના હથિયાર તરીકે ન થવો જોઈએ.
-
સ્પષ્ટતાનો અભાવ: આ કેસમાં પત્ની દ્વારા લગાડવામાં આવેલા આરોપો અસ્પષ્ટ અને સામાન્ય પ્રકારના હતા, જેમાં હેરાનગતિની કોઈ ચોક્કસ ઘટના કે પુરાવા આપવામાં આવ્યા નહોતા.
ચુકાદાનો સાર
કોર્ટે પતિના વકીલની દલીલ સ્વીકારી હતી કે આ કેસ કાયદાનો દુરુપયોગ છે. બેન્ચે અંતમાં જણાવ્યું કે ન્યાયની નિષ્ફળતા રોકવા માટે અદાલતોએ આવા કેસોની ખૂબ જ સાવધાની અને વિવેકબુદ્ધિથી તપાસ કરવી જોઈએ. લગ્નમાં થતી સામાન્ય તકરાર એ કાયદાકીય ગુનો નથી.
