નવી દિલ્હી, તા. 16-07-2025
પ્રધાનમંત્રીની અધ્યક્ષતામાં આર્થિક બાબતોની કેબિનેટ સમિતિએ NLC ઇન્ડિયા લિમિટેડ (NLCIL)ને નવરત્ન સેન્ટ્રલ પબ્લિક સેક્ટર એન્ટરપ્રાઇઝ (CPSE) પર લાગુ પ્રવર્તમાન રોકાણ માર્ગદર્શિકામાંથી ખાસ મુક્તિ આપી છે. આ વ્યૂહાત્મક નિર્ણય NLCIL ને તેની સંપૂર્ણ માલિકીની પેટાકંપની, NLC ઇન્ડિયા રિન્યુએબલ્સ લિમિટેડ (NIRL) માં રૂ. 7,000 કરોડનું રોકાણ કરવાની મંજૂરી આપે છે અને બદલામાં NIRL ને હાલની સત્તાઓના પ્રતિનિધિમંડળ હેઠળ પૂર્વ મંજૂરીની જરૂરિયાત વિના, વિવિધ પ્રોજેક્ટ્સમાં સીધા અથવા સંયુક્ત સાહસોની રચના દ્વારા રોકાણ કરવાની મંજૂરી આપે છે. આ રોકાણને JV અને પેટાકંપનીઓમાં CPSE દ્વારા એકંદર રોકાણ માટે જાહેર સાહસો વિભાગ (DPE) દ્વારા નિર્ધારિત 30% નેટવર્થ ટોચમર્યાદામાંથી પણ મુક્તિ આપવામાં આવી છે. જે NLCIL અને NIRL ને વધુ કાર્યકારી અને નાણાકીય સુગમતા પ્રદાન કરે છે.
આ છૂટનો હેતુ NLCILના 2030 સુધીમાં 10.11 GW રિન્યુએબલ એનર્જી (RE) ક્ષમતા વિકસાવવા અને 2047 સુધીમાં તેને 32 GW સુધી વિસ્તૃત કરવાના મહત્વાકાંક્ષી લક્ષ્યને ટેકો આપવાનો છે. આ મંજૂરી COP26 દરમિયાન ભારત દ્વારા ઓછા કાર્બન અર્થતંત્ર તરફ સંક્રમણ અને ટકાઉ વિકાસ પ્રાપ્ત કરવા માટે કરવામાં આવેલી પ્રતિબદ્ધતાઓ સાથે સુસંગત છે. “પંચામૃત” ધ્યેયો અને 2070 સુધીમાં ચોખ્ખા શૂન્ય ઉત્સર્જનને પ્રાપ્ત કરવાની તેની લાંબા ગાળાની પ્રતિબદ્ધતાના ભાગ રૂપે, દેશે 2030 સુધીમાં 500 GW બિન-અશ્મિભૂત ઇંધણ ઊર્જા ક્ષમતાનું નિર્માણ કરવાનું વચન આપ્યું છે.
એક મહત્વપૂર્ણ વીજ ઉપયોગિતા અને નવરત્ન CPSE તરીકે, NLCIL આ સંક્રમણમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી રહ્યું છે. આ રોકાણ દ્વારા, NLCIL તેના નવીનીકરણીય ઊર્જા પોર્ટફોલિયોને નોંધપાત્ર રીતે વિસ્તૃત કરવા અને રાષ્ટ્રીય અને વૈશ્વિક આબોહવા કાર્યવાહીના ઉદ્દેશ્યોમાં અર્થપૂર્ણ યોગદાન આપવા માંગે છે.
હાલમાં, NLCIL 2 GWની કુલ સ્થાપિત ક્ષમતા સાથે સાત નવીનીકરણીય ઊર્જા સંપત્તિઓનું સંચાલન કરે છે, જે કાર્યરત છે અથવા વ્યાપારી કામગીરીની નજીક છે. આ સંપત્તિઓ આ કેબિનેટ મંજૂરી અનુસાર NIRL ને ટ્રાન્સફર કરવામાં આવશે. NLCILની ગ્રીન એનર્જી પહેલ માટે મુખ્ય પ્લેટફોર્મ તરીકે કલ્પના કરાયેલા NIRL, નવીનીકરણીય ઊર્જા ક્ષેત્રમાં નવી તકોને સક્રિયપણે શોધી રહ્યું છે, જેમાં નવા પ્રોજેક્ટ્સ માટે સ્પર્ધાત્મક બિડિંગમાં ભાગીદારીનો સમાવેશ થાય છે.
આ મંજૂરીથી અશ્મિભૂત ઇંધણ પરની નિર્ભરતા ઘટાડીને, કોલસાની આયાત ઘટાડીને અને સમગ્ર દેશમાં 24×7 વીજ પુરવઠાની વિશ્વસનીયતા વધારીને ગ્રીન એનર્જી લીડર તરીકે ભારતની સ્થિતિ મજબૂત થવાની અપેક્ષા છે.
પર્યાવરણીય અસર ઉપરાંત, આ પહેલ બાંધકામ અને સંચાલન તબક્કા દરમિયાન પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ બંને રીતે નોંધપાત્ર રોજગારી પેદા કરવાનો અંદાજ છે, જેનાથી સ્થાનિક સમુદાયોને ફાયદો થશે અને સમાવિષ્ટ આર્થિક વિકાસને ટેકો મળશે.
